5 najpiękniejszych tras: Świdnica - Ząbkowice Śląskie

19 sierpnia Dzierżoniów , Świdnica , wycieczki , Ząbkowice Śląskie Brak komentarzy

Pierwsza linia poprowadzona z Wrocławia w kierunku Wałbrzycha ominęła Świdnicę, prawdopobobnie ze względu na sprzeciw władz wojskowych - Świdnica miała wtedy status twierdzy.

Jednak wojsko pruskie bardzo szybko dostrzegło zalety kolei i już rok później dowództwo twierdzy wyraziło zgodę na budowę łącznika z leżącej na linii Wrocławsko-Świebodzickiej Jaworzyny Śląskiej do Świdnicy. Pierwszy pociąg do Świdnicy dotarł 21 lipca 1844 roku, od razu też zaczęto zastanawiać się nad przedłużeniem linii na południe w celu uzyskania połączenia z kolejami austro-węgierskimi.

Lokomotywa TKt48-18 z pociągiem specjalnym na stacji Dzierżoniów Śląsku / fot. Piotr Weber, 2017

Budowę odcinka linii kolejowej ze Świdnicy do Dzierżoniowa rozpoczęto już w 1852 roku, a oddano do użytku niespełna 3 lata później. 1 listopada 1858 roku pociągi kolei Wrocławsko-Świebodzicko-Świdnickiej zaczęły docierać do Ząbkowic Śląskich. Odcinek ze Świdnicy do Ząbkowic Śląskim stał się wkrótce częścią tzw. magistrali podsudeckiej z Legnicy do Katowic. Po II wojnie światowej wytrasowano tędy wiele pociągów pospiesznych, także międzynarodowych, np. do Drezna czy Lipska. Niestety postępująca degradacja linii sprawiła, że ostał się tu tylko ruch lokalny.
Dziś na odcinku ze Świdnicy do Ząbkowic Śląskich jeżdżą szynobusy Kolei Dolnośląskich kursujące z Legnicy do Kłodzka oraz z Wrocławia do Dzierżoniowa. Na odcinku Jaworzyna Śląska - Świdnica/Dzierżoniów można w wakacyjne weekendy przejechać się także pociągiem retro z Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku prowadzonym przez lokomotywę parową TKt48-18.

Cała linia poprowadzona jest na stosunkowo płaskim terenie przez Równinę Świdnicką, Kotlinę Dzierżoniowską i Obniżenie Ząbkowickie. Jednak już chwilę po opuszczeniu Świdnicy na południu rozciągają się malownicze szczyty tajemniczych Gór Sowich z polami uprawnymi na pierwszym planie. Można je podziwiać przez całą prawie trasę, gdyż jedynie małe odcinki przebiegają wśród drzew. Tuż przed Ząbkowicami Śląskimi można przy dobrej pogodzie dostrzec wspinające się na stoki zabudowania Srebnej Góry. Na północy zaś widać równie ciekawe, niewysokie, kopulaste, w dużej części zajęte pod pola uprawne Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. W okolicach przystanku Krzyżowa widoczny jest osiemnastowieczny zespół pałacowy rodziny von Moltke, będący dziś Międzynarodowym Centrum Konferencyjny Fundacji "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego.

Lokomotywa TKt48-18 z pociągiem "Czerwony Baron" w Mościsku Dzierżoniowkim / fot. Krzysztof Chmiel, 31 lipca 2016 roku

Świdnica to miasto baroku, dawniej jeden z najważniejszych ośrodków kupieckich oraz stolica Księstwa Świdnicko-Jaworskiego. Tu na liczne jarmarki przyjeżdżali kupcy, aby zaopatrzyć się w biżuterię, sól oraz słynne w całej Europie świdnickie piwo. Dziś działa tu jedyne w swoim rodzaju Muzeum Dawnego Kupiectwa. Oprócz nastrojowego, zachowanego niemalże w całości rynku, nad którym góruje odbudowana Wieża Ratuszowa, warto zobaczyć też gotycką Katedrę św. Stanisława i św. Wacława z XIV wieku z najwyższą wieżą na Śląsku oraz wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO ewangelicki Kościół Pokoju. Co niedzielę od lipca do sierpnia na pasażerów pociągu retro z Jaworzyny Śląskiej na dworcu czeka przewodnik w historycznym stroju, który oprowadza ich po najciekawszych zakątkach miasta.

Lokomotywa TKt48-18 z pociągiem specjalnym wjeżdża na stację Świdnica Miasto / fot. Andrzej Deska

Dzierżoniów w przeszłości był znany z produkcji odbiorników radiowych i telewizyjnych, których sporą kolekcję można obejrzeć w tutejszym muzeum regionalnym. Warty zobaczenia jest także historyczny rynek, pozostałości murów miejskich oraz dawna synagoga, która w czasie wojny pełniła funkcję budynku administracyjnego i dlatego prawdopodobnie przetrwała. Obok dworca kolejowego, na którym ma powstać wkrótce centrum przesiadkowe, znajduje się stara parowozownia, w której Muzeum Kolejnictwa i Przemysłu na Śląsku z Jaworzyny Śląskiej zamierza otworzyć swoją filię. Wtedy w Jaworzynie Śląskiej prezentowane będą głównie niemieckie zabytki kolejnictwa sprzed II wojny światowej, a w Dzierżoniowe - zabytkowe pojazdy kolejowe z okresu Polski powojennej.

Dworzec Dzierżoniów Śląski / fot. Wojciech Głodek, 15 stycznia 2015 roku

Miasto Krzywej Wieży i Frankensteina, czyli Ząbkowice Śląskie, jest jednym z ciekawszych miejsc na Dolnym Śląsku. Założyli je w 2 poł. XIII w. koloniści z Frankonii i stąd otrzymało niemiecką nazwę Frankenstein. Nazwa ta nieprzypadkowo kojarzy się ze słynną powieścią Mary Shelley. Angielska pisarka stworzyła swojego bohatera po usłyszeniu o tzw. aferze grabarzy z 1606 roku, która miała miejsce właśnie w Ząbkowicach Śląskich. O wywołanie panującej wtedy zarazy posądzono 8 grabarzy. Poddano ich torturom, podczas których przyznali się, że sporządzali trujący proszek ze zwłok, który rozsypywali po mieście, przez co wielu ludzi zatruło się i zmarło. Wizytówką Ząbkowic Śląskich jest też najwyższa w Polsce i druga w Europie - zaraz po słynnej włoskiej Pizie - krzywa wieża. Ma wysokość 34 metrów i odchylenie od pionu równe dzisiaj 2,14 metra.

Dworzec Ząbkowice Śląskie / fot. Piotr Weber, 7 marca 2016 roku

Trasa dla wytrwałych: Wysiadamy na stacji w Piławie Górnej i idziemy czarnym szlakiem przez Przerzeczyn-Zdrój, jedno z dwóch najmniejszych i jedyne nizinne uzdrowisko na Dolnym Śląsku, aż na Ostrą Górę, skąd rozpościera się doskanała panorama okolicy. Dalej schodzimy czerwonym, a potem zielonym szlakiem do Niemczy. Po drodze mijamy Arboretum Uniwersytetu Wrocławskiego w Wojsławicach, gdzie można podziwiać niezwykłe drzewa. Z Niemczy wracamy kontynuując szlakiem zielonym, potem żółtym i znowu zielonym, aż do spotkania ze szklakiem czarnym, którym zaczynaliśmy wycieczkę. Do Przerzeczyna-Zdroju lub Niemczy można dojechać autobusem spod dworca w Dzierżoniowie. Długość trasy: 24,6 km; przewyższenie: 500 m; czas przejścia: 7-8 godz. (bez zwiedzania); 30 pkt. GOT.

Trasa dla aktywnych: Wyruszamy szlakiem niebieskim spod dworca w Ząbkowicach Śląskich. We wsi Bobolice, w której można obejrzeć ciekawy pałac, wchodzimy na szlak czarny i docieramy do Kopalni Niklu, Chryzoprazu i Opalu, którą można zwiedzić korzystając z podziemnej trasy turystycznej. Długość trasy: 18,6 km; przewyższenie: 200 m; czas przejścia: 5-5,5 godz. (bez zwiedzania); 20 pkt. GOT.

Trasy spacerowe: Miejska Trasa Turystyczna w Świdnicy prowadzi po najciekawszych miejscach miasta, w Centrum Informacji Turystycznej można wypożyczyć audioprzewodniki. Dzierżoniowski Trakt Smoka prowadzi przez 19 najciekawszych miejsc w mieście, które są oznakowane specjalnymi tabliczkami z opisem. Miejska Trasa Turystyczna w Ząbkowicach Śląskich obejmuje prawie 30 punktów związanych z historią miasta. Wszystkie trasy rozpoczynają się na rynkach, prowadzą miejskimi chodnikami, mają ok. 4-5 km długości i czas przejścia ok. 1,5 godz. (bez zwiedzania).